Γιατί αυξάνονται οι επιδημίες παγκοσμίως;

 

Απειλή και για τη δημόσια υγεία μπορεί να αποτελέσει μελλοντικά το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, καθώς οι παθογόνοι οργανισμοί θα αναπτύσσονται ταχύτερα λόγω της αύξησης της θερμοκρασίας. Αυτό επισημαίνουν, μεταξύ άλλων, ερευνητές του Πανεπιστημίου Μπράουν οι οποίοι σύμφωνα με επιστημονική μελέτη που πραγματοποίησαν, διαπίστωσαν ότι τα περιστατικά διαφόρων λοιμωδών -δυνητικά θανατηφόρων- νόσων έχουν  αυξηθεί σημαντικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες.

Χαρακτηριστικά, ενώ κατά την πενταετία 1980 - 1985 οι λοιμώδεις νόσοι διεθνώς δεν ξεπέρασαν τις 1.000, οι επιδημίες, μέσα στην πενταετία 2005 - 2010 έφθασαν σχεδόν τις 3.000. Μάλιστα, αυξήθηκε όχι μόνο ο συνολικός αριθμός των επιδημιών, αλλά και οι διαφορετικές λοιμώδεις νόσοι που ήταν η αιτία: από 140 το πολύ την περίοδο 1980 - 1985, σε περίπου 160 το 2005 - 2010.  Η έρευνα με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια βιολογίας Κάθριν Σμιθ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Βασιλικής Εταιρείας επιστημών της Βρετανίας "Journal of Royal Society Interface" ανέλυσε πάνω από 12.100 επιδημίες 215 διαφορετικών λοιμωδών νόσων. Οι επιδημίες αυτές έπληξαν συνολικά περίπου 44 εκατ. ανθρώπους σε 219 χώρες από το 1980 έως το 2013.

Πώς επηρεάζει η επαφή με τα ζώα
Σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση των θανατηφόρων ιών παίζει και η επαφή των ανθρώπων με τα ζώα και ιδιαίτερα την άγρια ζωή, καθώς το 65% των μολυσματικών νόσων προέρχονται από τα ζώα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο επίκαιρος ιός  Έμπολα, που φημολογείται ότι μπορεί να ξεκίνησε από τις νυχτερίδες. Συνολικά, οι ζωονόσοι προκάλεσαν το 56% όλων των ξεσπασμάτων λοιμωδών ασθενειών κατά τα τελευταία 33 χρόνια. Όπως είπε η Κάθριν Σμιθ, «ζούμε σε ένα κόσμο όπου οι ανθρώπινοι πληθυσμοί είναι όλο και πιο διασυνδεμένοι μεταξύ τους και με ζώα -άγρια και κατοικίδια- που είναι φορείς παθογόνων μικροοργανισμών. Αυτές οι διασυνδέσεις δημιουργούν ευκαιρίες για τους παθογόνους οργανισμούς να μεταπηδήσουν σε ένα άλλο ξενιστή, να διασχίσουν τα σύνορα και να εξελιχτούν σε νέα στελέχη, ισχυρότερα από αυτά που έχουμε δει στο παρελθόν».

Οι πιο διαδεδομένες νόσοι
Μεταξύ των νόσων και των παθογόνων μικροοργανισμών που προέρχονται από ζώα, κατά την περίοδο 2000 - 2010 αυτοί που προκάλεσαν τα περισσότερα κρούσματα, ήταν κατά σειρά:
• η σαλμονέλα
• το κολοβακτηρίδιο e.coli
• η γρίπη
• η ηπατίτιδα Α,
• ο άνθρακας
• ο δάγκειος πυρετός, κ.α.

Μεταξύ των λοιμωδών ασθενειών που δεν είναι ζωονόσοι, στην κορυφή του παγκόσμιου καταλόγου σε συχνότητα επιδημιών μετά το 2000 βρίσκονται:
• η γαστρεντερίτιδα
• η χολέρα,
• η ιλαρά,
• ο εντεροϊός,
• η βακτηριακή μηνιγγίτιδα
• η λεγιονέλλωση,
• ο τυφοειδής και ο εντερικός πυρετός,
• ο ροταϊός,
• η παρωτίτιδα (μαγουλάδες) και ο κοκκύτης.

Υπάρχει και η θετική πλευρά
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι αν και οι επιδημίες αυξάνονται, οι ασθένειες αυτές τείνουν να μειώνονται ανά κεφαλή, δηλαδή να πλήττουν ένα αναλογικά μικρότερο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού χάρη στην καλύτερη πρόληψη, διάγνωση και τη συνολική οργάνωση της δημόσιας υγείας.