Επηρεάζει το Facebook τη δομή του εγκεφάλου μας;

Σύμφωνα με μία έρευνα οι ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να αλλάζουν τη δομή του εγκεφάλου των ανθρώπων, καθώς και την κοινωνική ζωή τους. Τομογραφίες του εγκεφάλου δείχνουν μία άμεση σχέση ανάμεσα στον αριθμό των φίλων στο Facebook και στο μέγεθος ορισμένων τμημάτων του εγκεφάλου. «Δεν είναι ξεκάθαρο πάντως εάν η χρήση των κοινωνικών δικτύων ενισχύει τη φαιά ουσία ή εάν τα άτομα με συγκεκριμένες εγκεφαλικές δομές είναι καλό στο να κάνουν φίλους» λένε οι ερευνητές.

Η εργασία, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Proceedings of the Royal Society B Biological Sciences, εξέτασε τρισδιάστατες τομογραφίες του εγκεφάλου 125 φοιτητών από το Λονδίνο.

Φαιά ουσία

Οι ερευνητές υπολόγισαν τον αριθμό των φίλων στο Facebook που κάθε εθελοντής είχε, αξιολογώντας παράλληλα τον αριθμό των πραγματικών του φίλων. Μία ισχυρή σχέση εντοπίστηκε μεταξύ του αριθμού των φίλων στο Facebook και στην ποσότητα της φαιάς ουσίας τους σε ορισμένα τμήματα του εγκεφάλου τους.

Η μελέτη απέδειξε επίσης ότι ο αριθμός των φίλων στο Facebook με τον οποίο ένα πρόσωπο έρχεται σε επαφή αντανακλά τον αριθμό των "πραγματικών" του φίλων.

Η πλαστικότητα του εγκεφάλου

«Έχουμε εντοπίσει κάποιες ενδιαφέρουσες περιοχές του εγκεφάλου που φαίνεται να συνδέονται με τον αριθμό των φίλων που έχουμε –και με τους «πραγματικούς» και τους «εικονικούς»–  τόνισε ο Δρ Ryota Kanai  ένας από τους ερευνητές από το University College του Λονδίνου.  «Το συναρπαστικό ερώτημα τώρα είναι αν αυτές οι δομές αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου. Αυτό θα μας βοηθήσει να απαντήσουμε στο ερώτημα εάν το διαδίκτυο αλλάζει τον εγκέφαλό μας.»

Η δεξιά άνω κροταφική αύλακα επηρεάζει την αντίληψη και ενδέχεται να παρεμποδίζει τον αυτισμό. Η αριστερή μέση κροταφική έλικα σχετίζεται με την «ανάγνωση» των κοινωνικών συνθημάτων, ενώ η τρίτη, η δεξιά ρινική αύλακα, θεωρείται ότι είναι σημαντική για τη μνήμη και την έρευνα.

Τα δεδομένα

Οι εθελοντές κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις όπως: Πόσες επαφές έχεις στο τηλέφωνο; Πόσους φίλους έχεις κρατήσει από το σχολείο και το πανεπιστήμιο; Πόσοι άνθρωποι θα σε προσκαλούσαν σε ένα πάρτι; Πόσους φίλους έχεις στο Facebook; Αυτές οι ερωτήσεις οδήγησαν σε μία εκτίμηση του μεγέθους των κοινωνικών δικτύων κάποιου.

Ο Καθηγητής Geraint Rees, από το UCL, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας, δήλωσε πως δεν μπορούν να εξαχθούν με ακρίβεια κάποια στοιχεία σχετικά με τον αντίκτυπο των κοινωνικών δικτύων στον εγκέφαλο. «Η μελέτη θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε πώς οι αλληλεπιδράσεις μας με τον κόσμο επηρεάζονται μέσω των κοινωνικών δικτύων» είπε. «Αυτό θα μας επιτρέψει να θέτουμε έξυπνα ερωτήματα γύρω από τη σχέση μεταξύ του διαδικτύου και του εγκεφάλου, επιστημονικά ερωτήματα, και όχι πολιτικά.»

Η επιρροή του διαδικτύου στη ζωή μας

Το Facebook, το πιο δημοφιλές site κοινωνικής δικτύωσης στον κόσμο, συγκεντρώνει περισσότερους από 800 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες. Το site επιτρέπει στους ανθρώπους να διατηρήσουν επαφή με φίλους, από μία χούφτα μέχρι χιλιάδες ή και περισσότερους.

Ο Δρ John Williams, επικεφαλής της Νευροεπιστήμης και Ψυχικής Υγείας στο Wellcome Trust, ο οποίος χρηματοδότησε τη μελέτη, δήλωσε: «Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την παρουσία του διαδικτύου και τις επιπτώσεις του στη ζωή μας, προς το παρόν η γνώση είναι περιορισμένη γύρω από τις επιπτώσεις του στον εγκέφαλο, και ενδέχεται τα δεδομένα να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου.»

Ο Δρ Heidi Johansen-Berg, καθηγητής στην Κλινική Νευρολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε ότι η μελέτη διαπίστωσε μόνο μία αδύναμη σχέση μεταξύ του αριθμού των φίλων στο Facebook και τον αριθμό των φίλων στον πραγματικό κόσμο. «Ίσως ο αριθμός των φίλων στο Facebook συνδέεται πιο στενά με το πόσο χρόνο περνάτε στο διαδίκτυο, πόσο χρονών είστε ή τι κινητό τηλέφωνο έχετε» είπε. «Η μελέτη δεν μπορεί να μας πει αν η χρήση του διαδικτύου επηρεάζει θετικά ή αρνητικά το μυαλό μας.»